مراسم تشییع و بدرقه استاد «محمدعلی اسلامی ندوشن» قبل از ظهر امروز سه شنبه ۳۰ آبانماه ۱۴۰۲ با حضور اهل فرهنگ و هنر استان یزد در دبیرستان ماندگار ایرانشهر یزد برگزار شد.

در این مراسم دکتر «جلال الدین کزازی» استاد دانشگاه و از ادبا و چهره‎های ماندگار فرهنگ و ادب کشور طی سخنانی گفت: این بزم که به یاد روانشاد دکتر اسلامی ندوشن برگزار شده را بزمی فرهنگی و  ایرانی خواند و گفت: اسلامی ندوشن فردی چند سویه با ویژگی‌های بالا بود.

وی اسلامی را نویسنده‌ای چیره دست، سخنور و از خوی و خیم خجسته ایرانی برخوردار دانست و گفت: ایران سرزمینی دلرباست و هر کسی ایران را به بسندگی بشناسد به ناچار به کامه خویش بدان دل خواهد بافت.

این شاعر و نویسنده کشورمان به نشست ایران‌شناسی در مسکو اشاره و عنوان کرد: در آن نشست گفتم شما در قبال کار خود سپاسی در حق ایرانیان ندارید چرا که ایران را به پاس دل خویش شناخته و به دیگران شناسانده‎اید.

کزازی گفت: اسلامی ندوشن را «فرزند ایران» می‎خوانند ولی او فرزند کدام ایران بود؟

وی ادامه داد: ایران چهار نمود دارد؛ یکی ایران سیاسی که درازی تاریخ همواره دستخوش تغییر بوده است و در روزگار ما در تنگترین دامنه خود از دید جغرافیای سیاسی است.

این ادیب کشورمان، ایران دیگر را ایران تاریخی و بسیار بزرگتر از این ایران کنونی خواند و گفت: سومین ایران که پهناورترین ایران است، ایران فرهنگی به شمار می‎آید که ایران تاریخی را در بردارد و سرزمینهای دیگر که هرگز بخشی از ایران تاریخی نبوده است.  

وی عنوان کرد: این ایران، تمام کشورهایی که پسوند «ستان» دارد و چند کشور دیگر را در برمی‎گیرد چرا که فرهنگ ایرانی، فرهنگی جهانی بوده و هست.

کزازی در ادامه گفت: تاریخ پژوهان باخترزمین بر این باور هستند که افلاطون جهان‌بینی خود را از فرهنگ ایرانی و جهان فروری ایرانی یاد گرفته است.

وی همچنین افزود: آیین مهر در دوره اشکانی به شیوه‌ای شگرف به قلمروی روم می رود و در زمانی کوتاه که خردآشنای تاریخ شناسان شده است در این جهان‌شاهی در می‌گسترد و آیین فراگیر رومیان می شود و هنگامی که آیین ترسایی در روم گسترش می‌یابد نیز اگرچه آیین مهر از برونشان برمی‌افتد ولی در درون آنها باقی می‌ماند.

وی به وجود برخی مناسبت‌های فرهنگ ایران زمین در کشورهای اروپایی امروز از جمله روز خورشید، تصریح کرد: بسیاری از آیین‌های دیگر کشورها به آیین میترایی ایرانیان بازمی‌گردد.

کزازی همچنین به رواج آیین مانیکیان ایرانیان در کشورهای اروپایی و برخی دیگر کشورها اشاره و در ادامه خاطرنشان کرد: اینها همگی از فراخنای ایران فرهنگی است.

وی ایران چهارم را ایران پس از اسلام خواند که برخلاف سه ایران دیگر مربوط به حال حاضر است نه سالهای گذشته و این ایران مربوط به ایران زبان پارسی است.

وی به گسترش این ایران در اقصی نقاط جهان نیز اشاره و عنوان کرد: این جهانشاهی ایران با زر و زور و ستم و خودکامگی پدید نیامده بلکه با فرهنگ ایرانی و ادب درخشان ایجاد شده است.

این چهره فاخر کشورمان در ادامه دکتر اسلامی ندوشن را بی گمان فرزند ایران فرهنگی خواند و گفت: به درستی، از این روی بود که دل به ایران باخت و همواره از ایران می‌گفت و می‌نوشت.

وی گفت: اسلامی ندوشن، این اندیشه را با کاویدن ایران گذشته، در ایران نو و ایران پس از اسلام جستجو کرد و سالها زندگانی خود را در این راه صرف کرد.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: ایرانی کسی است که به ایرانی بودن خود می‎نازد و سر بر می افرازید و می‎گوید من ایرانی هستم و شهروند این سرزمین سپند هستم و دانشورانه سخن می‌گویم.

کزازی در پایان نیز اعلام کرد: انجمن مفاخر و میراث فرهنگی، کتابی به نام «سفیر سیمرغ» در زمینه زندگی و کارهای فرهنگی دکتر اسلامی ندوشن منتشر کرده است.

«مهران فاطمی» استاندار یزد نیز طی سخنانی ضمن یاد و خاطره این ادیب فرزانه و پژوهشگر نامدار، از این که امروز یزد، دیار حق شناسان، فرزند خود را به آغوش کشیده است، ابراز خرسندی کرد.

«عبدالعظیم پویا» از چهره‎های ادبی معاصر یزد نیز فرزند ایران را واژه‌ای برازنده دکتر اسلامی ندوشن خواند و خاطراتی از این ادیب فرزانه نقل کرد.

وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: همه توجه دکتر اسلامی به ایران و فرهنگ ایران‌زمین بود و در وصیت نامه‌اش نیز بدان تاکید کرده است و ما نیز به این وصیت فرزند ایران را عمل خواهیم کرد.

«محمود رهبران» خوشنویس برجسته یزدی نیز در این مراسم اظهار کرد: اسلامی ندوشن را نویسنده ترین نویسنده در ایران می دانم چرا که بیش از هر کسی در مورد ایران نوشت و شعر سرود.

وی با ذکر خاطره‌ای از اسلامی ندوشن، افزود: اسلامی ندوشن نه تنها در فرهنگ بلمه بیش از هر صاحب هنری، هنر را نیز می‌شناخت.

در این مراسم امیر تفتی از خوانندگان کشورمان برخی اشعار دکتر اسلامی ندوشن را به صورت آواز خواند.

گفتنی است؛ قرار است اسلامی ندوشن عصر امروز در زادگاهش روستای ندوشن نیز تشییع شود.